پژوهشی در معنای واژة قرآنی «خشیت» و تفاوت آن با «خوف»
نویسندگان
چکیده
یکی از مفاهیم ارزشی و اخلاقی قرآن کریم خشیت از خدای متعال است. معمولاً، مفسّران و مترجمان، خشیت را به خوف تفسیر کرده و این دو واژه را مترادف پنداشته اند. پژوهندگاهی نیز بین آن دو واژه تفاوت هایی ذکر کردهاند. در مقالة حاضر، پس از بحث در انکار ترادف این دو واژه، تفاوت هایی که بعضی از دانشمندان و مفسّران چون ابوهلال عسکری، محقّق طوسی و علّامة طباطبایی برای خوف و خشیت قائل شدهاند نیز در معرض نقد قرار گرفته است. همچنین، در ادامه، با معیار و مرجع قرار دادن قرآن کریم به عنوان یک منبع اصیل در معناشناسی کلمات و با دقّت در کاربردهای قرآنی این دو واژه، اثبات شده که: «خشیت» آن ترس ارادی است که از روی علم و معرفت همراه با تعظیم، در نفس آدمی ایجاد می شود و او را به فروتنی وا میدارد؛ امّا «خوف» آن انفعال نفسانی و واکنش غریزی و طبیعی نفس انسانی یا حیوانی است که بر اثر انتظار فرارسیدن امری ناخوشایند یا از دست دادن امری خوشایند پدید می آید. یکی از اساسیترین کلیدهای استنباط تفاوت «خوف» و «خشیت» در کاربردهای قرآنی آن است که خوف ـ که امری طبیعی و غریزی است ـ در برابر غیر خدا به پیامبران نسبت داده شده، امّا هیچ گاه خشیت از غیر خدا به آنان نسبت داده نشده است.
منابع مشابه
اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین
Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...
متن کاملاثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین
Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...
متن کاملبررسی زبانشناختی واژة قرآنی «کفر»
کاربرد واژهها در معانی حقیقی یا مجازی زمان خود از ویژگیهایی است که هر گویندهای در کلام خویش به آن اهتمام ویژه دارد. بر این اساس، معانیای که پس از ایراد سخن برای واژگان پدید میآید هرگز نمیتواند مراد گویندة آن سخن باشد و مخاطبان آن سخن نیز نمیتوانند مفاد کلام را طبق معانی جدید واژهها، استنباط کرده و به صاحب سخن نسبت دهند، بلکه باید ذهن را از معناهایی که پس از ایراد سخن برای الفاظ به وجود...
متن کاملریشهها، معانی و مصادیق واژة قرآنی «اسوه»
در بررسی ریشههای لغات معمولاً به این نتیجه میرسیم که در ابتدا لغات برای موجودات و اشیاء مادی، محسوس و ملموس به کار رفته و سپس با عنایت به ریشه آن، در صفات و امور عقلانی وغیر محسوس که با معانی اصلی و ریشه آن ارتباط محکمی دارد، به کار میرود. به جهت اهمیت اعتقادی و کاربردی مفهوم «اسوه»، به معنای مقتدی و رهبر، در این نوشتار بر آنیم در خصوص لغت «اسوه» که یکی از مقامات و جایگاه رفیع پیامبر (ص)، انب...
متن کاملپژوهشی در تبیین معنای «اتقوا الله» و تفسیر آن
واژه تقوا و مشتقات آن بهویژه فعلِ «إتّقی» از واژگان بسیار پرکاربر در فرهنگ و متون دینی اسلام بهویژه آیات و روایات است. اهمیت معناشناسی این واژه پیش از هر چیز و پیچیدگی نسبی مفهومی آن از یکسو و برداشتهای نادرست معنایی از آن از سوی دیگر سبب شد تا با پژوهشی کامل به معناشناسی این واژه و مشتقات آن بهویژه «اتقی» بپردازیم. در مقاله پیش رو مباحث معناشناسی این واژه و برخی مشتقاتش در 4 محور به بحث گذار...
متن کاملخشیت از پروردگار و ارتباط آن با درک قرآن
این مقاله، به بررسی ویژگی خشیت داشتن از پروردگار و اهمیت و نقش آن در هدایت یافتن به قرآن پرداخته است. خشیت، به معنای واکنشی آگاهانه به مقتضای علم است. خشیت از پروردگار، درک وابستگی خود و ربوبیت خدا و احساس مسئولیت در برابر او است. آیات متعددی از قرآن، تحقق هدایت قرآن را منوط به وجود ویژگیهایی در انسان نموده است و برخی اعمال هستند که موجب سلب امکان هدایت پذیری انسان میگردد. بر اساس آیات قرآن، ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
کتاب قیمناشر: دانشگاه یزد
ISSN 2251-6026
دوره 3
شماره 8 2013
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023